Zaburzenie stresu pourazowego PTSD
Jest to zaburzenie lękowe, które powstaje w wyniku stresu o bardzo dużej sile i powoduje psychiczny kryzys, który czasem przekracza ludzkie możliwości poradzenia sobie z nim samemu. Jest to przedłużona lub opóźniona reakcja na stres.
Zaburzenie to powstaje wtedy, gdy osoba doznała traumatycznego doświadczenia, była świadkiem jednego lub kilku z poniższych sytuacji:
- śmierć innej osoby,
- sytuacja zagrożenie śmiercią swoją lub kogoś innego,
- wypadek, gdzie było zagrożone zdrowie swoje lub innych.
W trakcie zdarzenia pojawia się intensywny strach, poczucie bezradności i przerażenia.
Występują trzy grupy objawów PTSD:
Występują trzy grupy objawów PTSD:
- Ponowne przeżywanie, odtwarzanie. Może występować w różnych postaciach:
- Nawracające wspomnienia zdarzenia;
- Nawracające sny dotyczące wydarzenia;
- Zachowania lub emocje pojawiające się tak, jakby wydarzenie traumatyczne miało wciąż miejsce;
- Cierpienie, w momencie zetknięciem się z jakimkolwiek bodźcem zewnętrznym lub wewnętrznym symbolizującym lub przypominającym wydarzenie traumatyczne;
- Reakcja fizjologiczna w odpowiedzi na zetknięcie się z jakimkolwiek bodźcem, zewnętrznym lub wewnętrznym symbolizującym lub przypominającym wydarzenie traumatyczne.
- Unikanie/Odrętwienie:
- Wysiłki w celu uniknięcia myśli, uczuć, czy rozmów związanych z traumą;
- Podejmowane wysiłki w celu uniknięcia aktywności, miejsc, ludzi, którzy mogliby przywołać wspomnienie traumatycznego wydarzenia;
- Całkowita niezdolność do odtwarzania ważnych okoliczności wydarzenia;
- Zmniejszone zainteresowanie czy podejmowanie ważnych aktywności;
- Poczucie izolacji i obcości w kontakcie z innymi osobami;
- Zawężony zakres odczuwanych emocji;
- Poczucie braku perspektyw na przyszłość.
- Nadmierne wzbudzenie:
- Trudności w zasypianiu lub podtrzymywaniu snu;
- Drażliwość lub wybuch gniewu;
- Trudności w koncentracji uwagi;
- Nadmierna czujność;
- Wzmożona reakcja zaskoczenia.
Pacjenci próbują:
- unikać myśli, uczuć lub rozmów związanych z urazem,
- unikać działań, miejsc lub osób budzących przypomnienia traumy,
- nie mogą sobie przypomnieć ważnych aspektów urazu,
- zmniejsza się w znacznym stopniu zainteresowanie i udział w aktywności,
- pojawia się poczucie dystansu i wyobcowania wobec innych osób,
- zmniejszają się rozpiętości odczuwania przyjemnych odczuć,
- pacjenci mają poczucie ograniczenia przyszłości.
W trakcie terapii poznawczej terapeuta pomaga zrozumieć i zmienić sposób myślenia o traumie i jej następstwach. Zadanie pacjenta polega na zrozumieniu, w jaki sposób pewne myśli na temat zdarzenia traumatycznego wywołują stres i sprawiają, że objawy przybierają na sile. Niezbędna jest więc dokładna psychoedukacja na temat tego co się z pacjentem dzieje i z czego to wynika.
W trakcie terapii uczymy jak radzić sobie ze stresem, napięciem i wspomnieniami tak, by móc wrócić do funkcjonowania sprzed traumatycznego zdarzenia.